Karbon bazlı ve organik maddelerin metamorfoza uğraması ile oluşan petrol, hem değerli bir güç kaynağı hem de kimyasal bir hammaddedir. Fabrikaların, taşıtların ve elektrik üretiminin değerli kaynaklarından biri olmasının yanı sıra plastik, temizlik deterjanları ve dokuma ürünleri gibi yüzlerce farklı alanda kullanılmaktadır. Türkiye’de Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Siirt, Şanlıurfa ve Mardin’de petrol yatakları bulunurken, karada ve denizde de arama çalışmaları sürüyor. Artık ihtiyacının yaklaşık yedide birini üretebilen Türkiye’nin üretimi yıllar içinde önemli ölçüde arttı. Türkiye’de komşu ülkelere göre daha az petrol bulunmasının en değerli nedeni, coğrafi özellikler nedeniyle yatakların daha derin olmasıdır.
ÇENGEN’DEN GABAR’A
Bugünkü Türkiye’de ilk sondaj 1890 yılında İskenderun Çengen’de açılmıştır. 1940 yılında Batman’da Raman-1 kuyusunda petrol bulunmuştur. 1934-1955 ortalarında 100 bin metre sondaj yapılmış, 95 keşif yapılmıştır. 2022 yılında 191 arama çalışmasında 421 bin 408 metre sondaj yapıldı. 49 kuyuda petrol tespit edilirken, 65 kuyuda üretim yapıldı.
5.500’DEN FAZLA KUYU VAR
2022 yılsonu itibarıyla Türkiye’de toplam 5 bin 532 kuyu bulunuyor ve 10 milyon 534 bin 898 metre sondaj yapıldı. Bu kuyulardan 2 bin 236 tanesinde toplam 3 milyon 886 bin ton petrol üretildi. Kuyuların 3.407’si Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO), 104’ü Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’ne (MTA), 346’sı yerli şirketlere, 1.304’ü yabancı şirketlere, 371’i yerli-yabancı ortaklara ait. şirketlerle ilgili.
ÜRETİM HER YIL ARTIYOR
1999 yılında Türkiye’de 2 milyon 939 bin 896 ton ham petrol üretildi. 2020 yılına kadar bu rakama yakın olan üretim bu yıl 3 milyon 202 bin 924 tona ulaştı. 2021’de 3 milyon 441 bin 659 ton olan üretim, 2022’de 3 milyon 583 bin 40 ton olarak kaydedildi.
TÜRKİYE REZERVİ
Mevcut bulgulara göre Türkiye’nin toplam 1 milyar 205 milyar 926 bin 331 ton petrol rezervi bulunuyor. Bunun 239 milyon 639 bin 1 tonu üretilebilir. 912 ton kümülatif üretim 169 milyon 829 ton, kalan üretilebilir petrol ölçüsü ise 70 milyon 829 bin 89 ton.
